Sąd Okręgowy w Warszawie unieważnia kredyt indeksowany

Przed Sądem Okręgowym w Warszawie zakończyła się w dniu 07 lipca 2020  sprawa o uznanie umowy kredytowej indeksowanej do franka szwajcarskiego za nieważną oraz o zasądzenie od pozwanego, na ich rzecz kwoty 44.804,95 franków szwajcarskich oraz kwoty 24.895,68 polskich złotych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie,  ewentualnie o zasądzenia od pozwanego banku solidarnie na rzecz powodów kwoty 155.680,70 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, wskutek uznania określonych zapisów umowy kredytowej za bezskutecznych wobec powodów. W uzasadnieniu pozwu, powodowie wskazali, że zawarli z pozwanym bankiem umowę o kredyt hipoteczny na zakup gotowego mieszkania na rynku wtórnym. Powodowie wskazali, że umowa zawierała zapisy, które stanowiły niedozwolone postanowienia umowne, ponieważ w chwili podpisania umowy kredytowej wysokość ich zobowiązań na rzecz banku pozostawała nieznana, a kwota kredytu oraz wysokość spłat raty kredytu oraz zadłużenia z tytułu niespłaconego kredytu uzależniona była od kursu franka szwajcarskiego wyznaczonego przez pozwanego – czyli bank, który to kurs mógł określać (i tak też robił) w sposób całkowicie arbitralny, bez ograniczeń w postaci postanowień umownych lub ustawowych. Pozwany nie przedstawił powodom informacji o istniejącym ryzyku kursowym oraz o ryzyku zmiennej stopy procentowej powiązanej z kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego. W ocenie powodów zawarta umowa kredytu skonstruowana przez pozwany bank zawierała rozliczne wady natury prawnej sprawiające, że była ona nieważna albo przynajmniej częściowo nieważna wobec powodów, gdzie jednocześnie pozwany bank pobierał nienależne kwoty od powodów. Pozwany wskazywał, że kwestionuje w szczególności poprawność wyliczeń przedstawionych przez powoda. W ocenie pozwanego banku, ze względu na stopień ich skomplikowania, powinny one zostać zweryfikowane przez biegłego sądowego. Pozwany podniósł także zarzut przedawnienia części roszczeń powodów, bowiem zapłata miesięcznych rat jest świadczeniem okresowym, które przedawniło się w myśl obowiązującego prawa z upływem trzech lat. Bank wskazywał, że przedawnione jest roszczenie powodów za okres wcześniejszy, niż trzy lata liczone wstecz od momentu wniesienia przez nich pozwu.

Sąd po ustaleniu faktycznego, ustalił iż powództwo było zasadne, (oddaleniu podlegało jedynie roszczenie odsetkowe w niewielkim zakresie) oraz żądanie zasądzenia kwot objętych pozwem solidarnie od pozwanego na rzecz powodów. Na skutek uznania przez Sąd umowy kredytu za nieważną i odpadnięcia podstawy prawnej świadczenia powodów w postaci zapłaty rat z tytułu umowy kredytu, pozwany zobowiązany jest zwrócić powodom wszystko, co dotychczas powodowie na jego rzecz świadczyli. W świetle art. 385¹ k.c., na co zwrócił uwagę Sąd, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeśli określają jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (w tym wypadku – niedozwolone postanowienia umowne). Należy mieć też na uwadze, iż w świetle postanowienia TSUE w wyroku z dnia 3 października 2019 r., w sytuacji uznania za abuzywne postanowień umowy nie można ich zastępować żadnymi innymi. Co za tym idzie, postanowienia umowne, w tej konkretnej sprawie, przewidujące mechanizm przeliczenia należności banku według kursu ustalonego jednostronnie przez ten bank nie mogły zostać zastąpione żadnymi innymi. Sankcja bezskuteczności takich umów jest przejawem dążenia do jak największej ochrony konsumenta, poprzez skuteczne eliminowanie wadliwych postanowień zawartych w umowach, przy jednoczesnej minimalnej ingerencji w stosunek prawny. W ocenie Sądu utrzymanie stosunku prawnego przy postanowieniu o bezskuteczności niektórych zapisów umowy, nie było możliwe w świetle okoliczności niniejszej sprawy. W efekcie, zgodnie z art. 58 § 1 k.c., umowa ta została uznana za nieważną. Jako istotne Sąd wskazał, iż dla oceny ważności umowy w kontekście jej zgodności lub niezgodności z prawem nie jest istotna świadomość stron. Zarzut o nieważności czynności prawnej podniesiony przez powodów był według Sądu w pełni zasadny. Stało się tak, ponieważ za sprzeczne z istotą zawartej umowy kredytowej uznane zostały takie jej treści, które dawały możliwość określania praw i obowiązków konsumenta stronie silniejszej – czyli bankowi, który mógł o tym decydować wedle dowolnego uznania, co zachodziło w tym przypadku.

Sygnatura: SO w Warszawie III C 227/18

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej skontaktuj się z radcą prawnym / radcami prawnymi wskazanymi poniżej: